Sámi lohkanguovddáža mandáhtta

Sámi lohkanguovddáš lea ásahuvvon 2007:s Sámi allaskuvlla vuollásažžan. Vuosttaš jagiid lea Sámi allaskuvla ruhtadan Lohkanguovddáža ovdal go oaččui ruhtadeami Máhttodepartemeanttas, ja Sámedikkis.  Mihkkalmasbeaivvi 2010:s, 29.9.2010, rahppojuvvui Sámi lohkanguovddáš almmolaččat. 

Sámi lohkanguovddáš oaččui almmolaččat nationála guovddáža stáhtusa 1.1.2018 rájes. Buot nationála guovddážat mat leat oahpahusvuogádaga várás organiserejuvvojedje dan jagi rájes ovtta ládje, ja ožžo iežaset mandáhta čilgejuvvot verddeásahusa juolludusreivves mii bođii Máhttodepartemeanttas. Máhttodepartemeantta juolludusreivves 2018 Sámi allaskuvlii boahtá ovdan Lohkanguovddáža mandáhtta. Ná lea čilgejuvvon dárogillii: 

1.3 Nasjonalt senter for samisk i opplæringa

Kunnskapsdepartementet viser til beslutning om at ansvaret for de ulike nasjonale sentrene i grunnopplæringen skal overføres til sine vertsinstitusjoner fra og med 1. januar 2018, og beskrivelser av Senter for samisk i opplæringa i den sammenheng, jf. Prop. 1 S (2017-2018) og Meld. St. 21 (2016–2017) Lærelyst – tidlig innsats og kvalitet i skolen.

Tildelingen til Samisk høgskole er økt med 2,4 mill. kroner.

Departementet forventer at Samisk høgskole benytter de tilførte midlene til å bidra til at barn, unge og voksne kan få en likeverdig og tilpasset opplæring av høy kvalitet i og på samisk. Samisk høgskole skal være en tydelig samfunnsaktør når det gjelder å styrke og utvikle de samiske språkene og den tradisjonelle kunnskapen i et minoritets- og urfolksperspektiv. Samisk høgskole skal bidra til å øke kvaliteten på muntlig og skriftlig opplæring i og på nordsamisk, lulesamisk og sørsamisk, og bidra til interesse og motivasjon for samisk språkutvikling i barnehagen og grunnopplæringen. Samisk høgskole skal videreutvikle og drifte den samiske læremiddelportalen Ovttas/Aktan/Aktesne. 2 mill. kroner til læremiddelportalen er fra 2018 flyttet til høgskolens grunntildeling fra kap. 226 post 21.

Samisk høgskole skal videreføre arbeidet med forskningsformidling og praksisnær aktivitet og bistand basert på relevant forskning. Aktuelle målgrupper for arbeidet er lærerutdanningene, skole- og barnehageeiere, ledere og ansatte i barnehager og skoler og PP-tjenesten. Samisk høgskole skal bidra til at barnehager og skoler får økt kompetanse til å tolke og operasjonalisere rammeplanen og læreplanverket. Samisk høgskole skal videre støtte andre institusjoner og særlig de samiske lærerutdanningene i deres arbeid med kompetanseutvikling i skolene og barnehagene. Samisk høgskole skal også ved behov være rådgiver for nasjonale utdanningsmyndigheter innenfor samisk.

Davvisámegillii jorgaluvvon:

  • Máhttodepartemeanta čujuha mearrádussii ahte ovddasvástádus daid iešguđet nationála guovddážiid mat leat vuođđooahpahusa váste, galgá sirdojuvvot guđege verddeásahussii ođđajagimánu 1. beaivvi 2018 rájes, ja dasa movt Sámi lohkanguovddáš dan oktavuođas lea čilgejuvvon, geahča Prop. 1 S (2017-2018) og Meld. St. 21 (2016–2017) Lærelyst – tidlig innsats og kvalitet i skolen.
  • Juolludus Sámi allaskuvlii lea lasihuvvon 2,4 mill. ruvnnuin.
  • Departemeanta vuordá ahte Sámi allaskuvla geavaha lasihuvvon ruđaid dasa ahte veahkehit ahte mánát, nuorat ja rávisolbmot sáhttet oažžut dásseárvosaš ja heivehuvvon oahpahuas mas lea alla kvalitehta sihke sámegillii ja sámegielas. Sámi allaskuvla galgá leat čielga servodataktevra dasa mii guoská nannet ja ovdánahttit sámi gielaid ja árbevirolaš máhtu minoritehta- ja eamiálbmotperspektiivvas. Sámi allaskuvla galgá veahkkin ovdánahttit sihke njálmmálaš ja čálalaš oahpahusa kvalitehta davvisámegillii ja davvisámegielas, julevsámegillii ja julevsámegielas ja lullisámegillii ja lullisámegielas. Ja galgá maid veahkehit loktet beroštumi ja motivašuvnna sámi giellaovdánahtimii sihke mánáidgárddis ja vuođđooahpahusas. Sámi allaskuvla galgá viidáseappot ovdánahttit ja doaimmahit sámi oahpponeavvoportála Ovttas/Aktan/Aktesne.  2 mill. ruvnno leat 2018 rájes sirdojuvvon oahpponeavvoportálii allaskuvlla vuođđojuolludussii Stádabušeahta kap. 226 post 21.
  • Sámi allaskuvla galgá joatkit bargat dutkangaskkustemiin ja praksislagas doaimmaid ja veahkkedoaimmaid doaimmahit áššáigullevaš dutkama vuođul. Áigeguovdilis ulbmiljoavkkut leat oahpaheaddjeoahput, skuvla- ja mánáidgárdeeaiggádat, mánáidgárddiid ja skuvllaid jođiheaddjit ja bargit, ja PP-bálvalus. Sámi allaskuvla galgá fuolahit ahte mánáidgárddit ja skuvllat ožžot eambbo gelbbolašvuođa dulkot ja duohtandahkat rámmaplána ja oahppoplánabuktosa. Sámi allaskuvla galgá maid doarjut eará institušuvnnaid ja erenoamážit sámi oahpaheaddjeoahpuid go sii bargat skuvllaid ja mánáidgárddiid gelbbolašvuođahuksemiin. Sámi allaskuvla galgá maid dárbbu mielde rávvagiid addit nationála oahpahuseiseválddiide sámegiela suorggis.

 

 

Mii leat bidjan dáid bajimus áigumušaid alcceseamet. Dasa lassin leat min strategalaš ulbmilat dálá strategiijaplánaáigodahkii čállojuvvon Sámi allaskuvlla strategiijaplánii 2022-2026.

Sámi lohkanguovddáš áigu

  • ovddidit ja lasihit sámi álbmoga lohkan- ja čállingealbbu.
  • ovddidit oahpahusásahusaid beroštumi ja gealbbu hutkat miellagiddevaš, áige­guovdilis ja systemáhtalaš lohkan- ja čállinoahpahusa ja dasa guoski oahppo­neavvuid.
  • ásahit dieđalaččat doallevaš ja ohppui ávkkálaš analysa- ja bagadallan­reaidduid mat addet sihke ovttaskas oahpaheaddjái, oahppái ja vuogádahkii gova oahppi lohkan- ja čállinovdaneamis.
  • ovttasbargat našuvnnalaš ja internašuvnnalaš lohkanguovddážiiguin.
  • álggahit ja organiseret dutkandoaimmaid ja oassálastit máster- ja doavttir­gráda­oahpaheamis.
  • juohkit dieđuid lohkan-ja čállinoahpahussii guoskevaš áššiin oahppo­vuogádaga ásahusaide.
  • ovttasbargat ásahusaiguin giellaoahpahusaáššiin miehtá Sámi.
  • ovttasbargat eará eami- ja unnitloguálbmotásahusaiguin oahpahusáššiid oktavuođas.